Το σχολείο μας μέσα στα πλαίσια του εορτασμού των 72 χρόνων από τη Mάχη της Κρήτης τίμησε τους ήρωες της εποχής πραγματοποιώντας εορταστικές εκδηλώσεις: επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων στο ηρώο του χωριού και σχολική εορτή από τους μαθητές της Γ' τάξης (2012-13)
Χίτλερ, να μην το καυχηθείς
πως πάτησες την Κρήτη,
ξαρμάτωτη την ηύρηκες
κι έλειπαν τα παιδιά τση,
στα ξένα πολεμούσανε
πάνω στην Αλβανία,
μα πάλι πολεμήσανε.
(Ριζίτικο τραγούδι)
Η δικτατορία του Μεταξά διατάσσει τους Κρητικούς να παραδώσουν τα όπλα, γιατί οι Κρητικοί αντιστάθηκαν σ' αυτήν. Τελικά όμως τα όπλα παραδόθηκαν μετά την ιταλική επίθεση το 1940. Τα χρειαζόταν είπαν η πατρίδα. Αυτά τα όπλα όμως δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ αλλά σκούριασαν στις αποθήκες.
- Μας αβιζάρισε ο νωματάρχης να παραδωσωμε τα ντουφέκια γιατί τα 'χει, λέει, ανάγκη η πατρίδα. Κι όσοι έομε μουλάρια να τα δώσωμε κευτά. Ένα κοντό μαλιχαίρι είχα, σαν την κουτσούνα το παντέρμο, και φίλησά ντο να το δώσω.
- Μην το δώσεις μπρε, για δε κατέμε πώς θα πάει η δουλειά, μπορεί ταχιά παρέκει να χρειγιαστεί έπαε για να πολεμήσεις τσ' οχθρούς.
- Δεν την αφουκράστηκα και το δωκα μα πλια το λυπήθηκα παρά το μουλάρι. Ήρθανε του χρόνου τα γυρίσματα. Εμπήκαν οι Γερμανοί στη μέση. Εγαήραμε στο χωριό. Τσιφτέδες, μανάρες και κατσούνες επήραμε και κατεβήκαμε στα κατωμέρια, απού πέφταν οι Γερμανοί. Καλά μου μίλιε απατή της.
Όπως αναφέρει και το παραπάνω ριζίτικο τραγούδι, η Κρήτη ήταν ξαρμάτωτη και φυσικά έλειπαν και οι νέοι που πήγαν να πολεμήσουν στο αλβανικό μέτωπο τους Ιταλούς. Οι άντρες αυτοί δεν είχαν επιστρέψει ακόμη στην Κρήτη. Στην Κρήτη είχαν φτάσει 45.000 σύμμαχοι, αλλά παρέμειναν μόνο 8.000 περίπου Νεοζηλανδοί, 6.000 Αυστραλοί και 12.000 Βρετανοί. Ήταν όμως όλοι τους κουρασμένοι, χωρίς όπλα και πολεμοφόδια.
Στην Κρήτη βρισκόταν και ο βασιλιάς της Ελλάδας Γεώργιος ο Β΄ και ο πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός με σκοπό να αναχωρήσουν για την Αίγυπτο πριν τη μάχη.
Η επιχείρηση λοιπόν ξεκίνησε το πρωί της 20ης Μαΐου 1941 με πρώτο σκοπό των Γερμανών να καταλάβουν το αεροδρόμιο του Μάλεμε. Μεταγωγικά γερμανικά αεροπλάνα αποβιβάζουν πρώτα στρατεύματα και πολεμοφόδια. Οι σύμμαχοι, που ήταν υπεύθυνοι για τη άμυνα της Κρήτης αιφνιδιάστηκαν.
Μόλις πέφτουν οι πρώτοι αλεξιπτωτιστές σήμανε λαϊκός συναγερμός. Οι καμπάνες χτυπούν, ο λαός συγκεντρώνεται και ζητά όπλα. Βέβαια όπλα δε δόθηκαν αμέσως. Ο κόσμος αρπάζει από τις αποθήκες ό,τι βρίσκει: ξύλα, σίδερα, μαχαίρια, δρεπάνια, τσάπες και αξίνες και ρίχνεται στη μάχη.
Η γερμανική δύναμη που έπρεπε να αντιμετωπιστεί ήταν πολύ μεγάλη. Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές ήταν οι καλύτεροι στρατιώτες που διέθετε ο Χίτλερ. Παντού γίνονται μάχες, στο Μάλεμε, στον Πλατανιά, στο Γαλατά, στον Αλικιανό, στην Αγυιά, στην Κίσσαμο, στη Σούδα, στο Ρέθυμνό, στο Ηράκλειο…
- Μέσα στη νύχτα βλέπω μια γυναίκα ψηλή, ντυμένη στα σκούρα, να κρατά ένα όπλο στο δεξί χέρι και στο άλλο χέρι ένα παιδάκι περίπου τεσσάρων - πέντε χρονών, αγοράκι. Μου λέει λοιπόν…
- Ο άντρας μου είναι στην Αλβανία στρατιώτης, και μέχρι που ήτανε μέρα επολεμούσα τσι Γερμανούς. Τώρα που βράδιασε πρέπει να πάω κάπου να θηλάσω το παιδί μου. Πάρε το τουφέκι μου και δώσε το σ' όποιον δεν έχει.
- Πάρε κι εσύ το δικό μου, το σπασμένο, και η πρώτη σου δουλειά το πρωί είναι να βρεις ένα μαραγκό να το φτιάξει, γιατί έχουμε μεγάλη έλλειψη. Λυπούμαι ειλικρινά που δεν την ρώτησα ποια είναι, γιατί δεν την ξανάδα από τότε. Η γυναίκα αυτή θαρρώ πως ήταν η ίδια η Κρήτη. Η γυναίκα αυτή στη μια χέρα κρατούσε την εκδίκηση, τη φωθιά, το θάνατο και στην άλλη την αγάπη για τη ζωή, το παιδί της.
Οι μάχες τέλειωσαν, η Κρήτη δεν άντεξε και υποδουλώθηκε στο ναζισμό. Παρόλα αυτά τα πολυβόλα δε σώπασαν. Οι απώλειες υπήρξαν τρομακτικές. Χάθηκαν περισσότεροι από 4.000 Γερμανοί στρατιώτες, οι περισσότεροι ηλικίας 20-24 ετών και οι οποίοι βρίσκονται θαμμένοι στο γερμανικό νεκροταφείο στο Μάλεμε. Και οι σύμμαχοι χάνουν πολλούς στρατιώτες και μερικοί από αυτούς είναι θαμμένοι στο συμμαχικό νεκροταφείο στη Σούδα.
Παρόλο που η Μάχη της Κρήτης είχε τελειώσει και ολόκληρο το νησί πέρασε πια στα χέρια των Γερμανών, οι συμφορές των Κρητικών συνεχίστηκαν. Οι Γερμανοί θέλησαν να εκδικηθούν τους κατοίκους που αντιστάθηκαν και πολέμησαν στη μάχη. Πολλά χωριά καταστράφηκαν, όπως η Βιάννος στο Ηράκλειο, τα Ανώγεια στο Ρέθυμνο και η Κάνδανος στα Χανιά.
Βέβαια στην Κρήτη πέρα από τα ολοκαυτώματα έχουμε και τις πρώτες ομαδικές εκτελέσεις αμάχων σε ευρωπαϊκό έδαφος. Πρώτος τόπος εκτέλεσης το χωριό Κοντομαρί, δίπλα στο Μάλεμε. Την 1η Ιουνίου του 1941 οι Γερμανοί μπαίνουν στο χωριό, μαζεύουν όλους τους κατοίκους και εκτελούν 23 από αυτούς ως εκδίκηση για το θάνατο Γερμανών αλεξιπτωτιστών, που είχαν πέσει μέσα στους θάμνους κοντά στο χωριό.
Στις 3 Ιουνίου του 1941 μια ομάδα Γερμανών φτάνει στο χωριό Κάνδανο και αποφασίζει να το καταστρέψει ολοσχερώς, για να εκδικηθούν τους αντάρτες που αντιστάθηκαν.
Οι ναζί έμειναν στην Κρήτη για τέσσερα ολόκληρα χρόνια και συνέχισαν τις θηριωδίες τους και σε άλλες περιοχές. Οι Κρητικοί όμως αντιστάθηκαν, προκάλεσαν πολλές ζημιές στα γερμανικά στρατεύματα. Έτσι είναι ο Κρητικός δε ζει σκλαβωμένος.
Η παγκόσμια ιστορία δίνει μεγάλη σημασία και αξία στη μάχη της Κρήτης. Κατ' αρχάς σκοτώθηκαν οι καλύτεροι στρατιώτες των Γερμανών, με αποτέλεσμα να μην ξαναγίνει παρόμοια στρατιωτική επιχείρηση.
Ακόμη η καθυστέρηση που προκάλεσε στους Γερμανούς έσωσε άλλες περιοχές όπως την Κύπρο, τη Συρία και το Ιράκ. Επίσης, οι γερμανικές δυνάμεις καθυστέρησαν την εισβολή τους στη Σοβιετική Ένωση.
Τέλος, η μάχη της Κρήτης είναι παράδειγμα λαϊκής αντίστασης. Απέδειξε ότι ο λαός κρύβει μέσα του μεγάλες δυνάμεις και στις πιο κρίσιμες ώρες τις επιστρατεύει.
Της αστραπής και της βροντής η Κρήτη
και των κελαηδισμών και των αγώνων,
των ασμάτων και των τροπαίων η Κρήτη,
των τυράννων ακοίμητη φοβέρα. Η Κρήτη, η Κρήτη!
(Κωστής Παλαμάς)
