Την περίοδο λίγο πριν ξεσπάσει όλη αυτή η υγειονομική κρίση σε όλο τον κόσμο και φυσικά στην χώρα μας, τα προγράμματα ERASMUS ήταν μια «δια ζώσης εκπαίδευση» για εκπαιδευτικούς και μαθητές. Το σχολείο μας, το Δημοτικό Σχολείο Τσικαλαριών, είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει μέχρι την Φινλανδία, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα GIANTS του ERASMUS+KA229, το οποίο συνιστά ένα διετές πρόγραμμα για πρωτότυπες διδακτικές προσεγγίσεις με τη βοήθεια της Τέχνης και της Τεχνολογίας.
Συγκεκριμένα, αντιπροσωπεία του σχολείου μας αποτελούμενη από τους εκπαιδευτικούς Ψυλλάκη Ελευθερία, Κανελλοπούλου Μαρία, Κουφού Κωνσταντίνα και Αγγελίδου Ιφιγένεια και τους μαθητές της Ε΄ τάξης Παππά Δημήτρη, Δασκαλάκη Νίκο καθώς και τις μαθήτριες της ΣΤ΄ τάξης Βαρδαξή Γραμματική και Σανδαλάκη Ροδούλα, συμμετείχε στη δεύτερη διακρατική συνάντηση, η οποία έλαβε χώρα στο σχολείο Lapijoen Koulou στο Eurajoki στη Φινλανδία από 10 ως 14 Φεβρουαρίου.
Η υποδοχή από τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές του σχολείου εκεί ήταν πολύ θερμή. Επίσης χρήσιμη και διδακτική σε ό,τι αφορά το σύστημα παιδείας της Φινλανδίας, ήταν και η συνάντηση με τον υπεύθυνο της περιοχής σε θέματα παιδείας.
Μαθητές και εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν μοναδικές εμπειρίες αφού ήρθαν σε επαφή με την καθημερινότητα των ντόπιων ανθρώπων, τα ήθη και έθιμα τους, τον πολιτισμό τους, ενώ παράλληλα γνώρισαν ένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα και παρακολούθησαν βιωματικά εργαστήρια. Αξιοσημείωτο είναι ακόμη πως οι μαθητές είχαν την δυνατότητα να ζήσουν για μια εβδομάδα περίπου σε ένα διαφορετικό οικογενειακό περιβάλλον ως προς την κουλτούρα, εντοπίζοντας έτσι ομοιότητες και διαφορές με την δική τους κοινωνική πραγματικότητα.
Ζώντας την καθημερινότητα εκεί, κατά την διάρκεια του προγράμματος οι μαθητές παρακολούθησαν και συμμετείχαν βιωματικά σε ένα εργαστήρι Modeling με τη χρήση του Polymorph, ενός υλικού κατασκευών, έφτιαξαν “Stop Motion Video Animation” αλληλεπιδρώντας σε ομάδες με τους μαθητές που τους φιλοξενούσαν. Έπαιξαν “Afrikan Tahti”, ένα τυπικό φινλανδικό επιτραπέζιο παιχνίδι στρατηγικής, το οποίο «ζωντάνεψε» σε πραγματικό χώρο και χρόνο, στην αυλή του σχολείου με τη βοήθεια της εφαρμογής google maps. Οι δάσκαλοι από την μεριά τους κέντησαν και έραψαν ειδικά μπρελόκ ανακλαστήρες που χρησιμοποιούν παραδοσιακά οι Φινλανδοί πάνω στα μπουφάν και τις τσάντες τους, μέσα από το εργαστήριο “Making a reflector”, και παρακολούθησαν λειτουργικές μεθόδους διδασκαλίας παρατηρώντας μεθόδους και πρακτικές των ξένων συναδέλφων τους.
Παράλληλα με τα παραπάνω, πραγματοποιήθηκαν και μια σειρά από εκπαιδευτικές εκδρομές που φέρνουν κοντά τους πολιτισμούς και προσφέρουν δίαυλους επικοινωνίας και κατανόησης του τρόπου σκέψης και πρακτικής ενός λαού. Έτσι λοιπόν στα πλαίσια αυτά πραγματοποιήθηκε μια επίσκεψη σε ένα μεσαιωνικό κάστρο στο Τurku, όπου μάλιστα τα παιδιά είχαν την τιμή να στεφθούν ιππότες από την «βασίλισσα» του κάστρου και στη συνέχεια να βρεθούν στο μοναδικό αρχαιολογικό μουσείο της χώρας που αφορά την μεσαιωνική ιστορία του λαού της Φινλανδίας. Ακόμη έγινε μια περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή του Eurajoki απολαμβάνοντας μια ιδιαίτερη ξενάγηση από την «αρχόντισσα» και την «υπήκοό» της στο Νuojoki Mansion, ένα αρχοντικό του 16ου αιώνα. Τέλος πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο χώρο ενός πυρηνικού εργοστασίου του Oikiluoto, όπου και έγινε μια διαδραστική ξενάγηση ως προς το πως λειτουργεί και παράγει ενέργεια, βλέποντας ταυτόχρονα και το πόσο σημαντικό ρόλο έχει αυτό το εργοστάσιο στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Επιπλέον, περπατήσαμε στο δάσος και μάθαμε πώς να το σεβόμαστε μέσα από μια σειρά δράσεων που μας οργάνωσε «η ιδιοκτήτρια κούκλα του δάσους- Macha Moori”, επισημαίνοντάς μας τη σημαντικότητα της φύσης για τους Φινλανδούς. Τέλος, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί η πρωτόγνωρη εμπειρία μαθητών και εκπαιδευτικών στην σάουνα, η οποία είναι κομμάτι συνυφασμένο με την κουλτούρα και την εθνική κληρονομιά της Φινλανδίας.
Εν κατακλείδι, όλο αυτό το ταξίδι ήταν μια ιδιαίτερη εμπειρία καθώς τα σκανδιναβικά εκπαιδευτικά συστήματα αναγνωρίζονται ως πρότυπα και ιδιαιτέρως της Φινλανδίας της οποίας οι μαθητές διαπρέπουν στους ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς της “PIZA”. Οι προσδοκίες ήταν πολλές και οι απορίες ακόμη περισσότερες. Εκ πρώτης όψεως η υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων εκεί ήταν χωρίς αμφιβολία πλούσια και υποστηρικτική ως προς το έργο των εκπαιδευτικών, αυτό όμως που έκανε τη μεγαλύτερη αίσθηση ήταν δυο λέξεις τόσο απλά δοσμένες στα χείλη των Φινλανδών συναδέλφων μας και τόσο δυσνόητες στα αυτιά μας: Ελευθερία και εμπιστοσύνη. Ο δάσκαλος είχε την ευθύνη των βιβλίων που επέλεγε για να διδάξει μέσα από ένα πλήθος εγκεκριμένων βιβλίων από το Υπουργείο Παιδείας, τα οποία στη συνέχεια παρέχονταν στους μαθητές δωρεάν από την Πολιτεία. Αυτός ήταν υπεύθυνος για τον θα έβαζε μια εργασία στο σπίτι, αν θα παρέλειπε κάποιο κεφάλαιο από το βιβλίο, αν θα έκανε μάθημα ή θα προτιμούσε να βγει με τους μαθητές του βόλτα στο δάσος. Το μάθημα είχε μια ευρεία έννοια, μέσα αλλά και πέρα από τα σύνορα μιας αίθουσας, σαν να μην γινόταν μάθημα θα λέγαμε εμείς εδώ στην Ελλάδα. Με άλλα λόγια, αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο στο λεγόμενο φινλανδικό εκπαιδευτικό μοντέλο, είναι ο σεβασμός στο παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό έργο του δασκάλου, από το σύνολο της κοινωνίας και των αρμόδιων κρατικών φορέων.
Κλείνοντας είναι σημαντικό να τονίσουμε την αναγκαιότητα ύπαρξης αυτών των προγραμμάτων που μέσα στους κόλπους τους δημιουργούν ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο δασκάλων και μαθητών.
